dinsdag, 16 december 2025

ARTBORNE PROJECTEN: VISIE OP VRIJHEID

Vanaf 1946 is de Airborne Wandeltocht ter herdenking van WOII een vast gegeven in september, de herdenkingsmaand in de gemeente Renkum en Arnhem. Het is de grootse eendaagse wandeltocht ter wereld.

Op de eerste zaterdag van september worden wandelaars van de Airborne Wandeltocht verrast door twee krachtige kunstinstallaties langs de route. Sinds 2009 nodigt Stichting Scarabee kunstenaars uit om met tijdelijke installaties nieuwe vormen van herdenken te verkennen. Wat begon als een klein initiatief is uitgegroeid tot een kunsttraditie op zichzelf. Inmiddels hebben bekende én minder bekende kunstenaars met hun werk honderdduizenden mensen geraakt – vaak zonder dat die mensen van tevoren wisten dat ze aan kunst zouden deelnemen.

Het centrale thema ‘Nieuwe vormen van herdenken’ is urgenter dan ooit. Hoe blijven we herdenken als de laatste ooggetuigen verdwijnen? Hoe geef je betekenis aan geschiedenis in een tijd die zelf voortdurend in beweging is? Elk jaar herijken we dit thema, en steeds weer blijkt kunst het medium bij uitstek om dat gesprek op gang te brengen.

Laan der Herinnering 2013, Beeldend Danstheater Telder
……………………………………………………………….

OPROEP
Voor de editie van 2026 is een oproep geplaatst in het vakblad BK-Informatie en in de nieuwsbrieven van BOK (Beroepsorganisatie kunstenaars).

AANMELDEN
Stuur een mail naar info@scarabee-art.nl met je cv, een korte motivatie en documentatie van recente (zo mogelijk verwante) projecten;

SLUITING INZENDINGEN/ DEADLINE
17 januari 2026

VERGOEDINGEN
Schetsontwerp € 450,- incl. BTW;
Uitwerking + realisatie per project € 6.000, – incl. BTW;

NB bij toekenning van de aangevraagde subsidies kan dit oplopen tot € 8.000, – per project
……………………………………………………………….

OPDRACHTOMSCHRIJVING SCHETSONTWERP
Ontwerp een schets voor ArtBorne 2026 en beschrijf een kort scenario waarin:

  • Duidelijk is hoe je het concept/ schets verbindt met de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog én met de actualiteit. Denk na over het verdwijnen van de generatie die de oorlog meemaakte en wat dit betekent voor herdenken en de betekenis van vrijheid in de huidige tijd;
  • Je aangeeft hoe je de wandelaar wilt bereiken; hoe je hun aandacht trekt, wat ze moeten doen of ervaren;
  • De wandelaars meteen nieuwsgierig worden zodra ze jouw kunstinstallatie zien, zodat ze willen ontdekken hoe het verder gaat en afloopt;

……………………………………………………………….

CRITERIA JURY
De jury is op zoek naar twee interessant artistieke producties die opvallen en de wandelaars uitnodigen in de drukte tijdens de wandeltocht door:

  • Een sterk inhoudelijk concept (dat de betekenis van herdenken en vrijheid de herdenkingstocht op een eigentijdse manier verrijkt);
  • Een kwalitatief goede artistieke vertaling van het concept (naar een verrassend beeld);
  • Een beeld dat uitnodigt/ appelleert en wandelaars meeneemt en prikkelt tot deelname;
  • De veiligheid en haalbaarheid waarborgt (financieel en praktisch);

……………………………………………………………….

TIJDPAD
Fase 1. Aanmelding
Uit alle aanmeldingen selecteert de jury vier kunstenaars voor het maken van een schetsontwerp. Deze vier kunstenaars worden uitgenodigd voor een introductiebijeenkomst waarin de criteria en doelstelling worden toegelicht en de projectlocaties bekeken. De kunstenaars krijgen 3 weken tijd voor het schetsontwerp (deadline half maart 2026).

Fase 2. Schetsontwerp
Uit de vier schetsontwerpen selecteert de jury twee ontwerpen voor verdere uitwerking en realisatie. De jury geeft adviezen mee ter bespreking. Hierop volgt de opdracht om in overleg met Scarabee de schetsontwerpen verder te ontwikkelen tot realiseerbare ArtBorne projecten.

Fase 3. Uitwerking schetsontwerp
De jury geeft in fase 2 adviezen mee voor de uitwerking van het schetsontwerp tot een realiseerbaar ArtBorne project. Na goedkeuring hiervan volgt het ondertekenen van het contract door kunstenaars en Scarabee. Indien gewenst en in overleg kan een voorschot aan de kunstenaar worden overgemaakt.

In overleg met de kunstenaar wordt een banier ontworpen die bij de locatie langs de wandelroute wordt gehangen. Op de locatie hangt ook een QR-code met informatie over het project en de kunstenaar.

Fase 4. Op- en afbouw en tijdens de Airborne Wandeltocht (5 september 2026).
De dagen voor de Airborne Wandeltocht wordt het project opgebouwd door de kunstenaars. Tijdens de Airborne Wandeltocht staat het project met assistenten ter begeleiding. Na afloop wordt het project ontmanteld en volgt (onder voorbehoud) een afsluitend etentje waarin de projecten worden geëvalueerd.
……………………………………………………………….

THEMATIEK (suggesties)
Wat zijn mogelijke thema’s voor kunstprojecten die het herdenken van WO II en het beleven van de herwonnen vrijheid nieuwe toekomstbestendige impulsen geeft?  Hieronder een aantal inspirerende suggesties die de kunstenaars wellicht op weg helpen.

Hoop en veerkracht
De Tweede Wereldoorlog was voor veel mensen een moeilijke en traumatische tijd, maar toonde ook de kracht en veerkracht van de menselijke geest. Kunstprojecten die thema’s als hoop en veerkracht onderzoeken, kunnen de manieren belichten waarop mensen kracht en moed vonden om door te gaan tijdens de oorlog en hoe ze in de nasleep ervan hun leven en gemeenschappen weer konden opbouwen.

De vanzelfsprekendheid van democratie en vrijheid
De Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten om democratie en vrijheid te verdedigen. Kunstprojecten die de vanzelfsprekendheid van democratie en vrijheid verkennen, zouden kunnen overwegen hoe de lessen van de oorlog vandaag kunnen worden toegepast om ervoor te zorgen dat deze waarden in de toekomst beschermd en gehandhaafd blijven.

De rol van jongeren bij het vormgeven van de toekomst
De Tweede Wereldoorlog had een grote impact op jongeren, die werden opgeroepen om te vechten, te werken en offers te brengen voor hun land. Kunstprojecten die zich richten op de rol van jongeren bij het vormgeven van de toekomst kunnen onderzoeken op welke manieren jongeren vandaag een verschil maken in de wereld en hoe ze dat in de toekomst kunnen blijven doen.

Eenheid en samenwerking
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen mensen uit alle lagen van de bevolking samen om tegen een gemeenschappelijke vijand te vechten. Kunstprojecten die thema’s als eenheid en samenwerking onderzoeken, kunnen zich richten op de manieren waarop mensen tijdens de oorlog samenkwamen en hoe hun inspanningen hielpen om een ​​vreedzamere en welvarendere wereld tot stand te brengen.
……………………………………………………………….

CONTACTPERSOON ArtBorne 2026:
Berna Lohman
b.lohman1@kpnplanet.nl (06 49638172)

……………………………………………………………….

(sponsoren)

    

……………………………………………………………….